اعصاب و حافظه

سلامت مغز بر جنبه‌های مختلف زندگی ما تأثیر می‌گذارد، از جمله عملکرد شناختی (مهارت‌های تفکر)، عملکرد حسی و حرکتی (حس‌ها و حرکت‌ها)، و عملکردهای عاطفی و اجتماعی.

با افزایش آگاهی مردم در مورد زوال شناختی و خطرات زوال عقل، تولیدکنندگان محصولاتی را به بازار عرضه کرده‌اند که مدعی هستند می‌توانند حافظه و سلامت مغز را تقویت ‌کنند. گفته می‌شود که بعضی از ویتامین‌ها و اسیدهای چرب از کاهش حافظه جلوگیری می‌کنند.

حافظه و عملکرد مغز یکی از حوزه‌های اصلی تحقیق در زمینه سلامت است؛ بسیاری از جنبه‌های مغز هنوز برای ما کشف نشده‌اند و رازهای آن می‌تواند به درمان بیماری آلزایمر و سایر اختلالات مغزی منجر شود.

گزارش سال ۲۰۱۹ پیش‌بینی کرده که مردم در سراسر جهان بیش از ۵ میلیارد دلار در سال صرف مکمل‌های حافظه خواهند کرد. اما آیا مکمل‌های غذایی می‌توانند به سلامت مغز، تقویت حافظه و افزایش هوشیاری ذهنی کمک کنند؟ و بهترین مکمل‌ها برای تقویت عملکرد مغز کدامند؟ برای یافتن پاسخ به این سوالات ادامه مطلب را مطالعه کنید.

مکمل تقویت اعصاب و حافظه چیست؟

تقویت اعصاب و حافظه یکی از نیازهای اساسی برای عملکرد صحیح مغز و بدن است. در دنیای امروزی، که استرس، فشارهای روانی، و سبک زندگی ناسالم رایج شده‌اند، مصرف مکمل‌های تقویت اعصاب و حافظه به عنوان راهی برای حفظ سلامت مغز و بهبود عملکرد شناختی مورد توجه قرار گرفته است.

مکمل‌های تقویت اعصاب و حافظه به مواد مغذی اطلاق می‌شوند که به تقویت عملکرد مغز کمک می‌کنند. این مکمل‌ها معمولاً شامل ویتامین‌ها، مواد معدنی، گیاهان دارویی، و اسیدهای چرب امگا 3 هستند که با بهبود خونرسانی به مغز و تقویت ارتباطات عصبی، حافظه و تمرکز را بهبود می‌بخشند.

بهترین ویتامین‌ها برای اعصاب و حافظه و بهبود عملکرد مغز

برای تقویت اعصاب و حافظه، چندتا از بهترین مکمل های بهبود عملکرد مغز که شناخته شده اند به شما معرفی خواهیم کرد:

تقویت اعصاب و حافظه با اسیدهای چرب امگا 3

اسیدهای چرب امگا 3 چربی‌های سالمی هستند که برای بسیاری از سیستم‌های بدن از جمله سیستم قلبی عروقی و سیستم عصبی مرکزی ضروری هستند. این اسیدها برای رشد سالم مغز در نوزادان مهم هستند.

یک مطالعه اخیر نشان داد که دو اسید چرب امگا 3 اصلی - DHA و EPA - که به صورت تجویزی مصرف می‌شوند، می‌توانند عملکرد شناختی را در بزرگسالان مسن مبتلا به بیماری شریان کرونری بهبود دهند.

سطوح پایین اسیدهای چرب امگا 3 با پیری سریع‌تر مغز مرتبط است. انجمن قلب آمریکا توصیه می‌کند که دو وعده ماهی در هفته مصرف کنید، به ویژه ماهی‌هایی که سطح بالایی از اسیدهای چرب امگا 3 مانند سالمون، تن و شاه‌ماهی دارند. اگر به ماهی علاقه ندارید، گردو، غذاهای مبتنی بر سویا، تخم کتان و چیا غنی از امگا 3 هستند. علاوه بر مصرف غذا، می‌توانید اسیدهای چرب امگا 3 را به صورت مکمل‌های حافظه برای حمایت از عملکرد شناختی و سالم نگه داشتن مغز مصرف کنید.

تقویت حافظه با ویتامین‌های گروه B

ممکن است درباره فواید ویتامین‌های B6، B9 و B12 شنیده باشید، از جمله نقش آن‌ها در بهبود عملکرد شناختی و پیشگیری از زوال عقل و بیماری آلزایمر.

بیشتر افراد ویتامین‌های گروه B را از رژیم غذایی خود به مقدار کافی دریافت می‌کنند تا سلامت مغز خود را حفظ کنند. با این حال، بسیاری از بزرگسالان مسن دچار کمبود ویتامین B12 هستند. بنابراین، مکمل ویتامین B می‌تواند به بهبود سلامت کلی کمک کند و در نتیجه می‌تواند، قدرت مغز را افزایش دهد و از سلول‌های مغزی محافظت کند. با این حال، باید قبل از مصرف مکمل‌های گروه B با پزشک خود مشورت کنید.

مکمل ویتامین B12 محصول دیگری است که می‌توان از آن به‌عنوان مکمل تقویت حافظه نام برد. دانشمندان مدت‌ها است که در مورد رابطه‌ی کمبود ویتامین B12 و کاهش حافظه تحقیق می‌کنند. با این حال، اگر در حال حاضر این ویتامین را به اندازه‌ی کافی دریافت می‌کنید، بعید است که افزایش مصرف آن بتواند تاثیر مثبتی روی حافظه‌ی شما داشته باشد.

ویتامین E ویتامینی مهم در بهبود عملکرد مغز:

ویتامین E یک آنتی‌اکسیدان است که از بدن در برابر رادیکال‌های آزاد محافظت می‌کند. رادیکال‌های آزاد می‌توانند به سلول‌های مغز و سایر اندام‌های حیاتی بدن آسیب برسانند.

شواهدی وجود دارد که نشان می‌دهد ویتامین E در افراد مسن برای بهبود حافظه مفید است. در یک مطالعه مشاهده شد که مقادیر بالای این ویتامین می‌تواند به افراد مبتلا به بیماری آلزایمر خفیف تا متوسط کمک کند. در این تحقیق شرکت‌کنندگان روزانه ۲۰۰۰ واحد بین‌المللی (IU) ویتامین E دریافت کردند، اما کارشناسان معتقدند که این دوز ممکن است برای بعضی از افراد ایمن نباشد.

مصرف بیش از ۴۰۰ واحد بین‌المللی ویتامین E در روز برای افراد مبتلا به بیماری‌های قلبی-عروقی، به ویژه کسانی که از داروهای رقیق‌کننده‌ی خون مثل وارفارین استفاده می‌کنند، خطرناک است. بعضی از مطالعات هم نشان داده‌اند که زیاده‌روی در مصرف این مکمل ممکن است خطر ابتلا به سرطان پروستات را افزایش دهد.

صرف‌نظر از سن یا شرایط خود، باید بتوانید ویتامین E کافی را از غذاها از جمله مغزیجات، دانه‌ها، روغن‌های گیاهی و سبزیجات مانند اسفناج و کلم بروکلی دریافت کنید. با این حال اگر این امر امکان‌پذیر نبود، از مکمل استفاده کنید. افراد زیر بیشتر از دیگران در معرض خطر کمبود ویتامین E هستند:

کسانی که از رژیم غذایی بسیار کم‌چرب پیروی می‌کنند
افراد مبتلا به پانکراتیت مزمن (التهاب لوزالمعده) یا بیماری کرون (بیماری التهابی روده)

کسانی که در معرض خطر کمبود ویتامین B12 هستند و احتمالا از مصرف مکمل آن سود می‌برند عبارتند از:

بیماران مبتلا به مشکلات گوارشی
گیاه‌خواران مطلق که از خوردن تمام محصولات حیوانی خودداری می‌کنند
سالمندان (در افراد مسن سطح اسید معده که به جذب مواد مغذی کمک می‌کند، کاهش می‌یابد.)
افرادی که از دارو استفاده می‌کنند
بعضی از داروها ممکن است به کمبود ویتامین B12 منجر شوند. برای مثال، داروی متفورمین که در بیماران مبتلا به دیابت نوع ۲ برای کنترل قند خون تجویز می‌شود سطح این ویتامین را در خون کاهش می‌دهد. از سایر داروهای مرتبط با کمبود ویتامین B12 می‌توان به مهارکننده‌های پمپ پروتون (داروهایی که برای مشکلات معده و مری تجویز می‌شوند)، داروهای ضدالتهاب مانند پردنیزون و داروهای پیشگیری از بارداری اشاره کرد.

بیشتر مردم می‌توانند ویتامین B12 مورد نیاز خود را با مصرف غذاهای حیوانی از جمله ماهی و مرغ تامین کنند. اما اگر جزء افرادی هستید که به‌دلیل گیاه‌خواری، بیماری یا مصرف دارو در معرض خطر کمبود این ویتامین قرار دارید، بهتر است با پزشک در مورد ضرورت مصرف مکمل صحبت کنید.

برای آشنایی با بهترین مکمل‌های تخصصی تقویت اعصاب و تأثیر آن‌ها بر آرامش و تمرکز، مقاله تقویت اعصاب را از دست ندهید.

ویتامین E و تقویت اعصاب و حافظه

ویتامین E یک آنتی‌اکسیدان است که از سلول‌ها در برابر آسیب محافظت می‌کند. خواص ضد التهابی ویتامین E برای حفظ غشای سلول‌های مغزی ضروری است. شواهدی وجود دارد که نشان می‌دهد رژیم غذایی غنی از ویتامین E می‌تواند خطر ابتلا به زوال عقل و بیماری آلزایمر را کاهش دهد.

 غذاهای غنی از ویتامین E شامل آجیل، دانه‌ها، روغن‌های گیاهی و سبزیجات برگ سبز تیره هستند. مصرف روزانه یک مکمل ویتامین E می‌تواند به حفظ توانایی شناختی کمک کند. با این حال، مصرف بیش از حد ویتامین E می‌تواند مضر باشد. قبل از مصرف مکمل‌های ویتامین E برای عملکرد عصبی با پزشک خود مشورت کنید.

تقویت اعصاب و حافظه با ویتامین A، ویتامین C و ویتامین D

بسیاری از مکمل‌های مغز شامل ویتامین A، ویتامین C و ویتامین D هستند. این ویتامین‌ها برای سلامت عمومی بدن مهم هستند و سلامت مطلوب بدن به تعادل مواد شیمیایی مغز کمک می‌کند، سلول‌های مغزی را سالم نگه می‌دارد و جریان خون مغزی را حفظ می‌کند.

اگر رژیم غذایی متعادل و سالمی ندارید، مصرف یک مکمل روزانه، خواه مکمل خاص برای سلامت مغز یا یک مولتی‌ویتامین روزانه، ضروری است. بنابراین، مصرف مکمل تقویت اعصاب و حافظه حاوی ویتامین‌های A، C و D ارزش مشورت با پزشک را دارد. به‌ویژه، بسیاری از افراد دچار کمبود ویتامین D هستند. این ویتامین با عملکرد شناختی، زوال عقل، افسردگی و مشکلات دیگر سلامت مغز مرتبط است.

کورکومین و تقویت حافظه

این یک آنتی‌اکسیدان است که در زردچوبه (یکی از مواد اصلی در پودر کاری هندی) یافت می‌شود. یک مطالعه روی فرم بیو در دسترس کورکومین نشان داده است که این ماده می‌تواند حافظه را در افرادی که مشکلات حافظه خفیف دارند، بهبود بخشد. با این حال، این مطالعات کوچک هستند و برای بررسی اینکه آیا کورکومین موجود در رژیم غذایی یا مکمل‌ها می‌تواند سلامت مغز را بهبود بخشد، به شواهد بیشتری از مطالعات گسترده‌تر نیاز است.

سیتی کولین تقویت کننده مغز

شواهدی وجود دارد که نشان می‌دهد سیتی کولین یک تقویت‌کننده قدرتمند مغز است و می‌تواند به حافظه در بزرگسالان مسن مبتلا به مشکلات حافظه کمک کند. با این حال، هنوز مشخص نیست که آیا سیتی کولین در بهبود حافظه در بزرگسالان سالم اثر دارد یا خیر.

چای سبز تقویت کننده عملکرد ذهنی

چای سبز حاوی کافئین است که انرژی ذهنی و عملکرد ذهنی را افزایش می‌دهد. ترکیب دیگر چای سبز ال تیانین است، یک اسید آمینه طبیعی که فعالیت GABA (یک ماده شیمیایی مغزی که باعث آرامش می‌شود) را تقویت می‌کند.

کافئین هوشیاری ذهنی را افزایش می‌دهد، در حالی که ال تیانین به شما کمک می‌کند آرام شوید. نوشیدن چای سبز ممکن است ایده خوبی باشد زیرا هم ال تیانین و هم کافئین را به همراه سایر آنتی‌اکسیدان‌ها دارد. با این حال، قبل از مصرف مکمل اعصاب و حافظه حاوی L-theanine، باید با پزشک خود مشورت کنید.

جینکو بیلوبا

جینکو بیلوبا یک گیاه است که معمولاً در طب سنتی چینی استفاده می‌شود. این مکمل برای تقویت حافظه و بهبود سلامت شناختی محبوب است. اما مطالعات نشان نداده‌اند که این مکمل غذایی می‌تواند عملکرد شناختی را بهبود بخشد. جینکو بیلوبا همچنین نتوانسته است روند از دست دادن حافظه در افراد مبتلا به زوال عقل را کند کند.

جینسنگ

این نیز یک گیاه محبوب است که معمولاً در طب سنتی چینی استفاده می‌شود. برخی از مطالعات نشان داده‌اند که مکمل جینسنگ می‌تواند به یادآوری حافظه کمک کند و مهارت‌های تفکری را تقویت کند. اگر می‌خواهید قرص‌های حافظه حاوی جینسنگ مصرف کنید تا کاهش عملکرد شناختی مغز را که با افزایش سن صورت می‌گیرد، کند کنید، با پزشک خود درباره مزایا و معایب آن مشورت کنید.

آیا مکمل‌های تقویت اعصاب و حافظه موثر هستند؟

لازم است بدانید مکمل تقوت اعصاب و حافظه قرار نیست معجزه کند، با این حال، بسیاری از مواد تشکیل‌دهنده مکمل‌های سلامت مغز با افزایش عملکرد و تقویت حافظه مفید بوده‌اند. همیشه قبل از شروع هرگونه مکمل برای بهبود عملکرد اعصاب و حافظه با پزشک خود مشورت کنید.

سؤالات متداول در مورد مکمل تقویت اعصاب و حافظه

در این بخش به سوالات پر تکرار در مورد مکمل های اعصاب و حافظه خواهیم پرداخت.

آیا مکمل‌های تقویت حافظه برای همه افراد مناسب است؟

بله، مکمل‌های تقویت حافظه برای اکثر افراد مناسب هستند، اما افراد مبتلا به بیماری‌های خاص یا کسانی که داروهای خاص مصرف می‌کنند، باید قبل از استفاده از آن‌ها با پزشک خود مشورت کنند.

چقدر طول می‌کشد تا اثر مکمل‌های حافظه را مشاهده کنیم؟

اثرات مکمل‌های تقویت حافظه معمولاً پس از چند هفته مصرف منظم دیده می‌شود، اما این زمان می‌تواند بسته به نوع مکمل و نیاز فرد متفاوت باشد.

آیا مصرف مکمل‌های تقویت اعصاب باعث ایجاد وابستگی می‌شود؟

خیر، مصرف صحیح مکمل‌ها به صورت متعادل و با رعایت دستورالعمل‌های مصرف، وابستگی ایجاد نمی‌کند.