پیش دیابت چیست و چگونه کنترل می شود؟

پیش دیابت یا پره دیابت به حالتی گفته می‌شود که قند خون بالاتر از حد طبیعی است ولی هنوز به دیابت تبدیل نشده‌ است. اگر در بیشتر از دو بار اندازه‌ گیری قند خون ناشتا بین ۱۰۰ تا ۱۲۵ باشد، احتمال پیش دیابت وجود دارد. پیش دیابت در صورت عدم درمان می‌ تواند به دیابت نوع دوم تبدیل شود.

احتمال ابتلا به دیابت در افراد مبتلا به پیش دیابت طی پنج تا ده سال بعد از ابتلا ۵۰ درصد است، پره دیابت معمولا همیشه علائم و نشانه ندارد بنابراین حتما باید آزمایش قند خون بدهید به خصوص در مواردی که ریسک بیماری بالا است. کاهش وزن و لاغری، ورزش منظم و سالم‌ خواری از جمله اقداماتی هستند که می‌ توانند اثر را معکوس کرده و از ابتلا به دیابت نوع دو پیشگیری کنند.

عوامل خطر ابتلا به پیش دیابت

خطر ابتلا به پیش دیابت همه را تهدید می‌ کند و کسی از این بیماری در امان نیست، اما برخی فاکتور ها هستند که احتمال بیماری را بیشتر می‌ کنند. پیش دیابت رابطه تنگاتنگی با فاکتور های سبک زندگی و ژنتیک دارد.

• سن: افراد بالای ۴۵ سال بیشتر در معرض ابتلا به پیش دیابت هستند.
• وزن بدن: شاخص توده بدنی بیشتر از ۲۵ دیگر عامل خطر ابتلا به پیش دیابت است. این افراد حتما باید تست غربالگری پره دیابت بدهند.
• چربی و چاقی دور شکم: هر چقدر چاقی شکمی بیشتر باشد، ریسک ابتلا به این بیماری چند برابر می‌ شود. در آقایان اگر اندازه دور کمر بیشتر از ۴۰ اینچ و در خانم‌ ها بیشتر از ۳۵ اینچ باشد، نشانه خطرناکی است.
• نژاد و قومیت: تحقیقات نشان می‌ دهند که آمریکایی‌ های آفریقایی، آسیایی، اسپانیایی‌ ها و بومی‌ های آمریکایی بیشتر در معرض خطر ابتلا به این بیماری هستند.
• رژیم غذایی: مصرف مداوم گوشت قرمز، گوشت‌ های فرآوری شده، و نوشیدنی‌ های با قند مصنوعی، ریسک ابتلا به این بیماری را چند برابر میکنند.
• فعالیت ورزشی و تحرک: ورزش منظم نه فقط کمک می‌ کند که وزنتان در بازه مناسبی حفظ شود، بلکه ریسک ابتلا به را هم کم می‌ کند.
• سابقه خانوادگی: اگر یکی از افراد درجه یک خانواده بیماری دیابت نوع ۲ داشته باشد، ریسک ابتلا به دیابت در شما بیشتر خواهد بود.
• مصرف دخانیات: مصرف سیگار و دخانیات نه فقط ریسک مقاومت انسولینی را بیشتر می‌ کند، بلکه باعث چاقی شکمی هم می‌ شود که خود یکی از فاکتور های خطر است.
• داشتن بیماری زمینه‌ ای و سابقه پزشکی: آپنه خواب، دیابت بارداری، سندروم تخمدان پلی کیستیک، فشار خون بالا و افزایش کلسترول بدن خون باعث بالا رفتن ریسک مقاومت انسولینی و این بیماری می‌ شوند.

استرس در پیش دیابت

استرس نه‌ تنها باعث ایجاد احساس ناخوشایند در ما میشود، بلکه روی سلامتی و عملکرد بدن تأثیر می‌ گذارد.

در زمان استرس سطح هورمون‌ های کورتیزول، اپی‌نفرین و گلوکاگون افزایش می‌ یابد که اثر آن‌ ها ضد اثر انسولین است و منجر به افزایش قند خون میشوند.
در این راستا ورزش‌هایی مانند یوگا می‌تواند کمک‌کننده باشد.
استرس طولانی‌ مدت می‌ تواند زمینه‌ ساز بروز بیماری‌ های قلبی عروقی، دیابت، افسردگی، فشار خون بالا و ضعیف شدن سیستم ایمنی بدن شود. بنابراین بسیار مهم است که مدیریت استرس را جدی بگیریم.

خواب و پیش دیابت

مطالعات نشانگر آن هستند که داشتن خواب کافی و باکیفیت شبانه، در کنترل قند خون و اشتها مؤثر است.
چنانچه کمتر از 5 الی 6 ساعت خواب باکیفیت شبانه داشته باشید، این امر شما را در معرض خطر چاقی و دیابت نوع 2 قرار می‌ دهد.
چنانچه کیفیت خواب شما نامناسب است، از مصرف کافئین و الکل پرهیز کرده و تلاش کنید استرس‌ های خود را مدیریت کنید.

پیش دیابت در نوجوانان

نتایج پژوهش‌ ها نشان می‌ دهند که از هر ۵ نوجوان، یک نوجوان مبتلا به این بیماری است و از هر ۴ نفر بزرگسال یک نفر با Prediabetes زندگی می‌ کند. تقریبا از هر پنج نوجوان بین سن ۱۲ تا ۱۸ سال و هر ۴ جوان در بازه سنی ۱۹ تا ۳۴، یک نفر با این بیماری زندگی می‌ کند.

پیش دیابت در کودکان

نتیجه آزمایش قند خون کودکان نیز طبق اعداد قند خون بزرگ‌ سالان تفسیر می‌ شود و ارتباطی با سن ندارد.
هر کودک بالای 10 سالی که به اضافه‌ وزن و چاقی دچار است و این شرایط را دارد، باید از نظر ابتلا به پیش‌ دیابت بررسی شود:

• عضوی از خانواده او به دیابت نوع 2 مبتلاست؛
• مادرش به دیابت بارداری مبتلا بوده است؛
• نشانه‌ هایی از مقاومت به انسولین یا عارضه‌ های آن دارد. (مثل وزن کم هنگام تولد، فشار خون بالا، سندروم تخمدان پلی‌ کیستیک)
• اگر احتمال ابتلای کودکی به پیش دیابت وجود داشته باشد اما نتایج آزمایش او عادی باشند، بهتر است حداقل هر 3 سال آزمایش‌ ها را تکرار کند.

آیا پیش دیابت همیشه به دیابت پیشرفت می‌کند؟

خیر پیش دیابت همیشه به دیابت تبدیل نمی شود.
در واقع، درست مانند دیابت نوع 2 ، پیش دیابت نیز برگشت پذیر است.
با تغییر رژیم غذایی و سبک زندگی مناسب، بسیاری از افراد مبتلا به پیش دیابت می توانند قند خون خود را به سطح طبیعی کاهش دهند.
بدون تغییر سبک زندگی، پیش دیابت در بسیاری از موارد می تواند به دیابت نوع 2 تبدیل شود.
تحقیقات اخیر انجام شده نشان داده است که با پیروی از یک الگوی غذایی محدود با کربوهیدرات، 97 درصد از افراد مبتلا به پیش دیابت توانستند از پیشرفت به دیابت نوع 2 جلوگیری کنند. بیش از نیمی از بیماران در این کارآزمایی توانستند با کاهش قابل توجه کربوهیدرات دریافتی خود، پیش دیابت خود را کاملاً معکوس کنند.

چگونه پیش دیابت تشخیص داده می‌ شود؟

انجمن دیابت آمریکا آزمایش های غربالگری پیش دیابت را برای افراد بالای 35 سال و حتی زودتر برای افراد دارای سابقه خانوادگی دیابت توصیه می کند. اگر در دوران بارداری، دیابت بارداری داشته اید، توصیه می شود که آزمایش پیش دیابت بدهید.
سه نوع آزمایش رایج برای دیابت یا پیش دیابت وجود دارد:

1. آزمایش قند خون ناشتا
2. آزمایش هموگلوبین A1c
3. تست تحمل گلوکز خوراکی

علائم پیش دیابت چیست؟

پیش دیابت علائم مشخصی ندارد، اما بعضی افراد دچار آکانتوز نیگاریکنس می‌ شوند که نشانه مقاومت به انسولین است. این عارضه باعث ایجاد ضایعه‌ های پوستی تیره، ضخیم و عموما مخملی می‌ شود. (این لکه ها همچنین با ابتلا به سندروم تخمدان پلی‌سیستیک نیز ارتباط دارد). لکه‌ های تیره در این نقاط دیده می‌ شوند:

• آرنج
• زانو
• گردن
• زیر بغل
• بند انگشت‌ ها

اگر پزشک تشخیص داد که دچار پیش‌ دیابت هستید، باید مراقب علائم دیابت نوع 2 باشید و در صورت مشاهده آنها، حتما به پزشک خود اطلاع دهید. این علائم عبارت‌اند از:

• تشنگی بیش از حد معمول
• تکرر ادرار (مخصوصا شب‌ ها)
• خستگی
• تاری دید
• زخم‌ ها یا بریدگی‌ هایی که خوب نمی‌ شوند
• افزایش اشتها
• بی‌ حسی یا سوزن‌ سوزن‌ شدن دست‌ ها یا پا ها
• کاهش وزن بی‌ دلیل

تغییر سبک زندگی چقدر موثر است؟

تحقیقی به‌ نام «برنامه پیشگیری از دیابت» نشان داد افرادی که این تغییر سبک زندگی را در طولانی‌ مدت حفظ کردند، احتمال ابتلای خود به دیابت را به شدت کاهش دادند.

همچنین کاهش 5 تا 7 درصد از وزن بدن در افرادی که دچار اضافه‌ وزن هستند، می‌ تواند تأثیر چشمگیری بر کاهش ابتلا به دیابت داشته باشد.

البته گاهی نیز ممکن است افراد دارای دیابت با کاهش وزن مواجه شوند و نیاز به بالا بردن وزنشان داشته باشند که ما در این راهنما به شما راه های افزایش وزن ایمن برای دیابتی ها را توضیح داده ایم: مکمل چاقی برای افراد دیابتی

بهترین روش ها برای مهار کردن و درمان پیش دیابت

• مصرف بیشتر غذا های غنی از فیبر از جمله میوه‌ ها، سبزیجات غیر نشاسته‌ ای، مغزها، تخمه‌ ها، غلات کامل و لوبیا ها
• محدودکردن مصرف شیرینی و نوشیدنی‌ های قندی از جمله نوشابه، چای شیرین و نوشیدنی‌ های انرژی‌ زا
• توجه به فشار خون و میزان کلسترول خون
• حداقل 150 دقیقه در هفته ورزش‌ کردن، یعنی تقریبا روزی 30 دقیقه و 5 روز در هفته
• ترک سیگار
• مهار استرس با مدیتیشن، یوگا، تنفس عمیق و سایر روش‌ ها
• حفظ وزن مناسب
• مصرف دارو های تجویز شده توسط پزشک

عوارض پیش دیابت چیست؟

• آسیب عصبی
• آسیب کلیوی
• آسیب چشمی
• عفونت‌ های پوستی
• مشکل و اختلال شنوایی
• بیماری آلزایمر
• بیماری قلبی
• سکته مغزی
• کبد چرب
• زخم پای دیابتی و آسیب به پا ها که احتمال قطع عضو به ‌خاطر ضعیف شدن جریان خون در پا ها بیشتر می‌ شود

البته خبر خوب این است که با ایجاد تغییرات سبک زندگی در بلند مدت می‌توان این بیماری را برطرف کرد.

پیش دیابت در زنان چیست؟

وجود تشنگی شدید در زمان بروز پیش دیابت در میان خانم‌ ها به خوبی دیده می‌ شود. در کنار این هم خستگی زیاد و همین‌ طور تاری دید، علائم دیگری هستند که در زمان ابتلا به پیش دیابت بروز پیدا می‌ کنند. بنابراین بهتر است که به محض مشاهده این علائم در صورت غیر طبیعی و نرمال خود، به پزشک متخصص مراجعه کنید.

پیش دیابت در مردان چیست؟

میزان شیوع در مردان چند برابر زنان است.
احتمال ابتلای مردان به دیابت هم بیشتر است، اما میزان تشخیص در آنها کمتر است و همین باعث شده عواقب بیشتری مردان را تهدید کند، چرا که معمولا مردان بیماری‌ های تشخیص نداده را درست کنترل و مدیریت نمی‌ کنند.
اضافه وزن و چاقی، سن بالای ۴۵ سال، داشتن فرد مبتلا به دیابت در خانواده، سبک زندگی بدون تحرک، فشار خون بالا و میزان کلسترول بالا از جمله ریسک فاکتورهای ابتلا به در مردان هستند.

عوارض طولانی مدت پیش دیابت چیست؟

پیش‌ دیابت می‌ تواند عوارضی طولانی‌ مدت از جمله آسیب به قلب، رگ‌ های خونی و کلیه ایجاد کند، حتی اگر هنوز به دیابت نوع 2 تبدیل نشده باشد. همچنین پیش دیابت با سکته‌ های قلبی خاموش نیز ارتباط دارد. اگر پیش‌دیابت را درمان نکنید، می‌ تواند به دیابت نوع 2 منجر شود.